Η βρετανίδα εικαστικός γράφει για τα βιβλία καλλιτεχνών που αποτελούν πηγή έμπνευσης για το έργο της με αφορμή την ατομική της έκθεση «Liquid Library», σε επιμέλεια της Μαρίας-Θάλεια Καρρά / locus athens, στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών από 20/3.
Υπάρχει μία ιστορία καλλιτεχνών που φτιάχνουν βιβλία, - όπου το βιβλίο είναι το ίδιο έργο τέχνης παρά αντικείμενο τεκμηρίωσης - η οποία εκτείνεται από τους πρωτοπόρους των αρχών του 20ου αιώνα έως τη δυναμική πολυμορφία του ενδιαφέροντος των σύγχρονων καλλιτεχνών για τα βιβλία. Το βιβλίο είναι ένα εξαιρετικό μέσο εικαστικής σκέψης – συνδέσεις, επαναλήψεις και λέξεις ως μορφές όπως στην σχηματική ποίηση, οι δυνατότητες της αλληλεπίδρασης κειμένου και εικόνων, αλληλουχίας και αντιπαράθεσης. Ο αναγνώστης αποφασίζει για πόσο ακριβώς χρόνο θα ασχοληθεί με την κάθε σελίδα και με ποια σειρά θα το διαβάσει ή θα το ξεφυλλίσει, πρόκειται για ένα μοναδικό τρόπο ανάγνωσης για τον καθένα. Ένα βιβλίο σε αριθμημένα αντίτυπα επιτρέπει μια πολύ πιο λεπτομερή προσέγγιση του έργου τέχνης.
Με την εξάπλωση του διαδικτύου το υψηλό στάτους των βιβλίων άλλαξε δραστικά – τα εγκυκλοπαιδικά βιβλία έχουν σχεδόν καταργηθεί. Όσο εδραιώνεται η ψηφιακή τεχνολογία, το βιβλίο γίνεται όλο και πιο επισφαλές αλλά και πιο ορατό. Η απτική ποιότητα του χαρτιού και η απτή εμπειρία τού να κρατά κάποιος ένα «φυσικό» βιβλίο αποκτούν μια νέα αξία. Το βιβλίο ως φυσικό αντικείμενο χρειάζεται έναν λόγο για να υπάρχει, καθώς η πληροφορία που περιέχει μπορεί να γίνει προσβάσιμη και να αποθηκευτεί πιο αποτελεσματικά ψηφιακά.
Στο έργο Unhappy Readymade του 1919, ο Duchamp έβαλε την αδερφή του να πάρει ένα εγχειρίδιο γεωμετρίας και να το κρεμάσει στο μπαλκόνι της ώστε ο αέρας να φυσήξει τις σελίδες του, ο ήλιος να ξεθωριάσει το μελάνι του, η βροχή να το εμποτίσει, να το τσαλακώσει και να το καταστρέψει. Επιλέχθηκε ένα εγχειρίδιο ευκλείδειας γεωμετρίας: η βάση για την κλασική, οργανωμένη αντίληψη του φυσικού κόσμου. Νέες θεωρίες στη φυσική διατάραξαν πλήρως την παραπάνω θεωρία κατά την περίοδο που ο Duchamp αναζητούσε μια εικαστική γλώσσα για να αναπαραστήσει μια νέα πραγματικότητα. Αυτό το πειραματικό έργο αποτέλεσε μέρος μιας παιγνιώδους και παράλογης αντίδρασης σ’ αυτήν την μεταβλητή κοσμοθεωρία. Αυτή η ποιητική χειρονομία φαίνεται να διαβιβάζει τα όρια μιας λογικής κοσμοθεωρίας, αυτή η γνώση είναι περιττή όταν έρχεται αντιμέτωπη με τα ενδεχόμενα και απρόβλεπτα στοιχεία πέραν όσων μπορεί να ελέγξει ο άνθρωπος.
Τα πρώτα έξι βιβλία του έργου «Τα Στοιχεία του Ευκλείδη» του Oliver Byrne, του 1847, χρησιμοποιούνται χρωματιστά διαγράμματα και σύμβολα αντί για γράμματα. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο που γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα με σκοπό να διδάξει τα στοιχεία του Ευκλείδη χρησιμοποιώντας μια εικαστική μέθοδο με χρωματιστά σχήματα – γραφήματα που εξηγούσαν κάθε μαθηματική αρχή.
Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ιδιορρυθμία ενός βιβλίου με μπλε, κόκκινα και κίτρινα παραλληλόγραμμα και τρίγωνα διασκορπισμένα στις σελίδες σε μια δυσανάγνωστη διάταξη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναχρονισμοί – τα διαγράμματα θυμίζουν την αφηρημένη γεωμετρία του πρώιμου 20ου αιώνα, τον κονστρουκτιβισμό, το κίνημα De Stijl, τη σχολή Bauhaus, σε αντίθεση με το σχέδιο του κειμένου που εμφανίζεται σε μια αρκετά παλιακή μορφή, σχεδόν απαρχαιωμένη, σε σχέση με την περίοδο που εκδόθηκε. Μια εκκεντρική ανωμαλία του έργου, που ήταν περιττή ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο.
Μια από τις προκλήσεις του να είναι κανείς εικαστικός καλλιτέχνης που ενδιαφέρεται για την οπτική, εικαστική σκέψη είναι ότι του ζητούνται διαρκώς λέξεις, τίτλοι εξηγήσεις και επιχειρήματα. Υπάρχει μια τεράστια δυσπιστία σ’ αυτό που βλέπουμε, μια πολύ έντονη αποστροφή για το να βλέπεις και να σκέφτεσαι, το επιθυμητό είναι η βεβαιότητα.
Παίζοντας μ’ αυτή την παραδοχή στο έργο μου, φτιάχνω βιβλία χρησιμοποιώντας επιστημονικά εγχειρίδια ως αρχικό υλικό. Αφαιρώ φράσεις από κάθε σελίδα σαν ένα γλωσσικό παιχνίδι – και τις χρησιμοποιώ ως 'readymade' τίτλους σε άλλα έργα μου. Με ενδιαφέρει το πώς μπορεί ένα φαινομενικά αντικειμενικό κείμενο να έχει περιεχόμενο που θα δημιουργήσει εικόνες και θα ανακαλέσει αναμνήσεις όντας ταυτόχρονα υποκειμενικό και προκαλώντας έτσι την οπτική φαντασία.
Rowena Hughes, Liquid Library (anatomical illustration from the Athens University History Museum), 2015, courtesy the artist
Η έκθεση
Η locus athens έχει προσκαλέσει την Rowena Hughes να πραγματοποιήσει μια έρευνα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστήμιου Αθήνων, δημιουργώντας μια σειρά νέων έργων. Η έρευνα της Hughes έχει επικεντρωθεί σε σπάνια βιβλία από τις δύο συλλογές. Αυτό που κυρίως ενδιαφέρει την καλλιτέχνιδα είναι ο τρόπος με τον οποίο διαφορετικοί – φαινομενικά – τρόποι σκέψης διαμορφώνουν την αντίληψή μας για τον κόσμο. Οι μουσειακές προθήκες μετατρέπονται σε γλυπτά στα οποία τοποθετούνται φωτογραφίες, κινούμενες εικόνες, αρχειακά βιβλία.
Bio
Η Rowena Hughes αποφοίτησε από το Slade MFA το 2011 και ολοκλήρωσε το BA στο Goldsmiths το 2001. Πρόσφατες ατομικές εκθέσεις της είναι το 'From the Slopes of the Curves' στην Galerie Renner Prinz, Βιέννη και 'Soft Parallels' στο Room artspace στο Λονδίνο. Η δουλειά της έχει συμπεριληφθέι σε ομαδικές εκθέσεις στο Galerie Gebr. Lehmann, Βερολίνο, Ileana Tounta, Αθήνα, New Contemporaries 2010 στο ICA και στο AFoundation ως μέρος του Liverpool Biennial, Castlefield Gallery, Manchester, Arcade Fine Arts, Rod Barton, Breese Little, FormContent & Fine Art Society Contemporary, Λονδίνο. Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί από τα διεθνή μέσα όπως το Artforum online, το Independent, το Guardian και Der Standard στην Αυστρία και έχει συμπεριληφθεί στην έκδοση Catlin Guide 2012: New Artists in the UK.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου